"Entanglement" denen kavram yani şeylerin zaman ve mekandan bağımsız olarak bağlantılı olduğu düşüncesi kvantumun öngördüğü bir kavram. Fiziksel olarak bunun nasıl gerçekleştiğini henüz anlamış değilim. Anladığım, string teori ile sürekli hareket halinde olan enerji birimlerinin yada (magnetik alanların) maddeyi oluşturduğu, bu enerji birimleri sayesinde de, şimdiye dek neden sabit olmaları gerektiğini anlayamadığımız yirmi kadar fizik ve matematikte kullanılan sabitin açıklanabilir hale geldiği.
Fazla derine inmeden kvantumu da kendime açıklamaya çalışayım; Planck ışığın dalga gibi (sürekli) hareket edebildiği gibi foton olarak da (kesik kesik) hareket edebileceğini gösterince kvantum (kesikli büyüklükler) teorisi ve de modern fizik ortaya çıktı. Einstein tarafından ispatlandı ve ona Nobel ödülünü kazandırdı. Bu 1905 civarı. 1923 de yeni bir atom anlayışı ortaya atıldı. Bu anlayışa göre elektronlar taneymiş gibi değil, dalga gibi hareket etmekteydi. Ancak buda sorunu çözemiyor. Zira dalga teorisi açıklanırken nasıl oluyorda Geiger sayacının tıklamalar yaptığı sorusuna takılınıyor. Sonunda ışığın hareketi hem dalga hem foton olarak kabul edilerek sorun çözülüyor.
Şimdi klasik fiziği kvantum fiziği ile kıyaslarsak;
1) Klasik fizikte, bir cismin hızı, ivmesi, enerji ifadeleri gibi tüm nicelikler cismin konumunun zamana göre diferansiyelleri ile ifade edilir.
2) Yukarıda sözü edilen momentum. enerji gibi fiziksel büyüklüklerin bütün olarak ele alındığı görülür.
3) İrdelenen olaylar belli bir kesinlik, belirlilik taşır ve istenilen doğrulukta ve aynı anda bütün fiziksel büyüklükler ölçülebilir.
4) Evrenin geçmişinde oluşan olaylar incelenerek, geleceğe ilişkin bir yordama yapılabilir. Sözgelimi, Jüpiter Gezegeni şu zamanda, yörüngesinin şurasında ve bize bu kadar uzaklıkta olacaktır, denilebilir. Gözlem ve deneylerde küçük hatalar çıkabilme olasılığına karşın tahminlerimiz büyük ölçüde doğrulanır.
5) Klasik fizik ile incelenen her sistem ya da olay birbirinden bağımsız olarak düşünülür; bu sistemi oluşturan ve birbiri İle iletişim olanağı bulunmayan varlıklar bütünüyle ayrı olarak ele alınır.
6) Klasik olarak incelenen olay, gözlemci ve kullanılan deney aleti ile değişiklik göstermez.
Kuantum görüşünün kabul edilen temel olguları ise:
1) Olayların incelenmesinde kompleks yapıda ve bir olasılık denklemi olan Schrödinger dalga denklemi kullanılır. Bu denklemden vj/ dalga fonksiyonu bulunup işlemlerde konarak, konum, momentum ve diğer nicelikler elde edilir.
2) Fiziksel nicelikler kesikli parçalı yapıda ele alınır.
3) Kuantum teorisi fiziğe kuşku götürmez bir biçimde belirsizlik (indeterminizm) olgusunu sokmuştur.
4) Parçacıklar söz konusu olduğunda her büyüklük olasılıklarla belirlenir ve gelecekle ilgili tahminler olasılıklara dayanarak yapılabilir. Örneğin ışığın yapı taşı olan fotonların, uzayda bir yerde bulunması ancak olasılıklarla belirlenir.
5) Birbiriyle hiç iletişim olanağı bulunmayan iki varlık arasında "bağlılaşım-correlation" görülebilir. Örneğin aynı kaynaktan çıkan fotonların karşıt doğrultularda göstermiş olduğu davranışları, birbiri ile uyuşum halindedir.
6) Kuantumda; gözlemci, gözlenen ve gözlem aleti birbiriyle bir bütünlük oluşturur. Bunlar birbirlerinden ayrı düşünülemez.
Kvantum teorisi sayesinde lazer, mikro-dalga, elektron mikroskobu gibi önemli buluşlar yapılıyor.
Devamını Oku »
